Η ιστορία του Λανιτείου Γυμνασίου
Η ίδρυση του σχολείου ανάγεται στο 1819, όταν μια ομάδα από επιφανείς κατοίκους της Λεμεσού με ιδιαίτερη αγάπη για την Ελληνική παιδεία ίδρυσαν στη Λεμεσό, με δική τους συνεισφορά, την πρώτη μονοετή Ελληνική σχολή ή σχολαρχείο που στεγάστηκε σε ανώγεια κατοικία με τρία δωμάτια, από τα οποία το ένα χρησίμευε ως Βιβλιοθήκη, που βρισκόταν στον περίβολο της εκκλησίας της Αγίας Νάπας. Πρώτος Διευθυντής της Σχολής ήταν ο Δημήτριος Θεμιστοκλέους. Η λειτουργία της Σχολής διακόπηκε το 1821 εξαιτίας της Ελληνικής Επανάστασης.
Η Σχολή επαναρχίζει αργότερα τη λειτουργία της και γίνεται τριετούς φοίτησης. Τη διεύθυνση της Σχολής αναλαμβάνει από το 1870 μέχρι το 1913 ο Ανδρέας Θεμιστοκλέους, γιος του πρώτου Διευθυντή Δημήτρη Θεμιστοκλέους, άνθρωπος προικισμένος με πνευματικά και ηθικά χαρίσματα και με άρτια επιστημονική μόρφωση.
Ήταν ο πρώτος εισηγητής της Σωματικής Αγωγής στη Λεμεσό και για τον σκοπό αυτό ίδρυσε το πρώτο δημόσιο γυμναστήριο στην πόλη κοντά στη Σχολή. Για την όλη δράση του δόθηκε σ΄ αυτόν η επωνυμία «Ανδρέας ο Δάσκαλος» και η πόλη τον τίμησε με προτομή σε κεντρικό δρόμο της Λεμεσού.
Γύρω στο 1900 η Σχολή στεγάστηκε σε κατάλληλο κτήριο, απέναντι από τα παλιά Δικαστήρια, που κτίστηκε με τη βοήθεια της Ελληνικής Κυβέρνησης. Το 1906 η Σχολή έγινε πεντατάξιο ημιγυμνάσιο, ενώ τη σχολική χρονιά 1915-16 προστέθηκε και έκτη τάξη, οπότε αναγνωρίστηκε ως πλήρες εξατάξιο γυμνάσιο, ισοδύναμο με τα υπόλοιπα γυμνάσια του Ελληνικού Κράτους. Πρόγραμμα μαθημάτων ακολουθήθηκε το επίσημο Αναλυτικό Πρόγραμμα της ελεύθερης Ελλάδας για τα σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης, προστέθηκε μόνο η διδασκαλία της Αγγλικής ως επίσημης γλώσσας της Κυβέρνησης της Κύπρου.
Η μεγάλη αύξηση των μαθητών που παρατηρήθηκε από τις αρχές της δεκαετίας του 1940 κατέστησε επιτακτική την ανάγκη για ανέγερση νέου κτηρίου. Έτσι, γύρω στο 1945 αποφασίστηκε το Ελληνικό Γυμνάσιο Λεμεσού να μεταφερθεί σε νέο χώρο και επιβλητικό κτήριο, που κτίστηκε με δωρεά του εμπόρου Νικολάου Π. Λανίτη, ο οποίος αγαπούσε ιδιαίτερα την πόλη του και ήθελε να προσφέρει σ΄ αυτή. «Λόγω της φυσικής αγάπης και στοργής προς την πόλη της Λεμεσού απεφάσισε να εφοδιάσει ταύτην δια δωρεάς με τοιούτο συγχρονισμένον σχολικόν κτίριον και λοιπά» (Απόσπασμα από το έγγραφο δωρεάς προς τη Σχολική Εφορεία Λεμεσού το 1945). Από τη σχολική χρονιά 1952-1953 το Σχολείο μετονομάστηκε σε «Λανίτειο Ελληνικό Γυμνάσιο» προς τιμή του μεγάλου του ευεργέτη.
Στο χώρο του Λανιτείου κτίστηκαν αργότερα το Α΄ Γυμνάσιο Θηλέων, μικρή εκκλησία για τις θρησκευτικές ανάγκες των μαθητών, στάδιο, δημοτικό σχολείο, θέατρο και τα γραφεία της Σχολικής Εφορείας Λεμεσού.
Στις αρχές της δεκαετίας του 80, στα πλαίσια της τότε εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, το Λανίτειο Γυμνάσιο χωρίστηκε σε δύο κύκλους τον Γυμνασιακό και τον Λυκειακό. Την περσινή χρονιά το Γυμνάσιο μεταστεγάστηκε στο κτήριο όπου λειτούργησε το Α΄ Γυμνάσιο Θηλέων που είχε μετονομαστεί σε Λανίτειο Λύκειο Β’.
Ανάμεσα στο διδακτικό προσωπικό του Λανιτείου, από την εποχή της ίδρυσης του, περιλαμβάνονταν σημαντικοί άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών, όπως ο καθηγητής της Μουσικής (από το 1941-1956) Σόλων Μιχαηλίδης, διαπρεπής μουσικολόγος, συνθέτης και αργότερα γενικός διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης. Επίσης, ο φιλόλογος Βασίλειος Τατάκης (1923-26), αργότερα καθηγητής της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Ανάμεσα στους αποφοίτους του Λανιτείου αρκετοί κατέχουν σημαντικές θέσεις στη δημόσια υπηρεσία ή στο πολιτικό στερέωμα ή αναδείκτηκαν στον επιστημονικό, τον αθλητικό και καλλιτεχνικό τομέα διεθνώς. Ενδεικτικά αναφέρονται ο Σπύρος Κυπριανού, η Στέλλα Σουλιώτη και ο Κρίτων Τορναρίτης που διετέλεσαν αντίστοιχα Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Υπουργός Δικαιοσύνης και Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας. Επίσης, ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Γιώργος Βασιλείου φοίτησε κάποια χρόνια στο Λανίτειο.